Acil idrar kaçırmada devrim: Aşırı aktif mesanenin(Urge inkontinans) cerrahi tedavisi
CESA ve VASA operasyonu
Kadınlarda iki tip idrar kaçırma görülür. Biri öksürme, aksırma sırasında oluşan stres inkontinans dediğimiz tip diğeri tuvalete yetişemeden kaçırmadır (urge-acil inkontinans, acil idrar kaçırma, aşırı aktif mesane) . Bazı kadınlarda ikisi birlikte görülmektedir(karışık tip kaçırma). Klasik yaklaşım stres inkontinansta ameliyat, aşırı aktif mesanede (AAM) ameliyat dışı tedavilerdir. Karışık tipte ise hastanın hangi yakınması ön planda ise ona göre tedavi seçilir.
Aşırı aktif mesane menopozdaki kadınların yarısından fazlasında görülmektedir. Sık idrara çıkma, acil idrar yapma hissi-kaçırma ve gece idrara çıkma ile kendini gösterir. Şimdiye kadar bilinen aşırı aktif mesanenin tedavisinin ameliyat dışı tedaviler olduğudur(ilaç, fizik tedavi, manyetik sandalye, botox v.b). Bu klasik yöntemlerle kesin tedavisi oldukça zordur ve tedavi bırakıldığında hastalık tekrarlamaktadır. Bu tedavilerle amaç hastanın yaşam kalitesinin artırılmasıdır.
Almanya’dan Dr. Jager (Jager W et al. Gynecol Obstet Invest, 2012;74:157) 2012’de yayınladığı makalesinde AAM olan hastaları yeni bir teknikle ameliyat etmiş ve sonuçta % 77 hastada AAM bulguları kesin olarak ortadan kalkmıştır. Dr. Jager 2013 te İstanbul’da yaptığımız ve başkanı olduğum 6. Ürojinekoloji Kongresine davetli konuşmacı olarak çağrılmış ve cerrahi workshop’ta İstanbul Tıp Fakültesinde bir hastayı ameliyat ederek ameliyat tekniğini göstermiştir.
Dr. Jager ameliyat tekniğini integral teoriye dayandırmaktadır. Dr. Petros tarafından ileri sürülen bu teori aşırı aktif mesane nedeninin rahmin bağlarının gevşemesi olduğu ve bu bağların desteklenmesinin bu bulguyu ortadan kaldıracağı şeklindedir.
CESA ve VASA operasyonu
Dr. Jager yeni bir meşle(cerrahi kit) bu bağları yeniden oluşturmakta ve AAM’yi tedavi etmektedir. Ameliyat önce açık olarak yapılmaya başlamış ve şu anda kapalı (laparoskopik) olarak da yapılabilmektedir. Operasyon 2 grup hastada 2 farklı teknikle yapılıyor. Eğer hastanın daha önce rahmi alınmışsa meş rahmin tepesine tespit edilip kolları rahim bağlarının içinden geçirilerek(sakrouterin bağlar) sakrum kemiğine her 2 yanda tespit ediliyor(VASA operasyonu). Hastanın rahmi duruyorsa ve yaşı uygunsa hastanın rahim boynu (serviks) bırakılarak rahmi alınıyor (subtotal histerektomi) yapılıyor ve meş rahim boynuna tespit ediliyor. Eğer hasta karışık tip idrar kaçırmaya sahipse, öksürüp aksırdığında da idrar kaçırıyorsa bunun içinde TOT(trans obturator tape) operasyonu yapılıyor. Böylece pelvis taban normal anatomisine kavuşuyor. Pubis kemiğinden sakruma uzanan bir hamak oluşuyor ve vajina tepesi idrar torbası anatomik yerleri olan bu hamağın üzerinde kalıyor. Bu ameliyatın en önemli avantajlarından biri hastada aynı zamanda anüs ve rektum sarkması da(kalın barsağın son kısmı) varsa rektum 2 yanda meşin kollarına tespit ediliyor. Böylece bu alanın sarkması da düzeltiliyor. Rektum sarkmaları tedavisi zor bir durumdur ve bazen genital organ sarkmalarına eşlik eder. Bu operasyon yapılanlarda rektum sarkması için ek operasyona ihtiyaç yoktur.
Bu ameliyat teknikleri ile ilgili Hollanda Rotterdam’da gerekli eğitimi alıp ameliyatı ülkemizde uygulamaya başladık.
AAM tedavisinde çığır açacak yeni bir yöntemin hastalarımıza yararlı olması dileğiyle bu yöntemi duyurmaktan mutluluk duyuyorum.