Rahim ağzı kanseri riski ortaya çıkmasındaki en önemli etken, insan papilloma virusunun (HPV) olduğu tıbbi otoritelerce kabul görmektedir. Cinsel yolla bulaşan diğer etkenler arasında yer alan HSV2 virusunun tıpkı HPV virüsu gibi etki gösterdiği de düşünülmekte ve araştırılmaktadır. Rahim kanseri riski hücrelerinde bu virüsün genetik yapısının mevcut olması ise, bu düşünceyi desteklemektedir. Bugün, 70’i geçkin HPV tipi belirlenmiştir. Bu belirlenen HPv tiplerinin ise neredeyse 24 tanesinin insan üreme sisteminde hastalıklara yol açtığı kanıtlanmıştır. Bunlar içerisinde de tip 16 ve tip 18’ in rahim kanseri riski gelişiminde en önemli etkenler olduğu saptanmıştır.
Rahim Ağzı Kanseri Riski
- Çok sayıda cinsel ilişkide bulunma,
- Çok sayıda partner değiştirme,
- Farklı üreme sistemi yapılarının kanserleri,
- Geçmiş öyküde squamöz intraepitelyal lezyon teşhisi konması,
- İlk cinsel deneyimin 16 yaş ya da daha erken yaşta deneyimlenmesi,
- Geçmişte insan papilloma virus (HPV) enfeksiyonu ya da farklı cinsel yolla bulaşan hastalıkları yaşamış olmak,
- Aktif olarak sigara kullanma,
- Şu anki ya da geçmişteki cinsel partnerlerin cinsel ilişki ile bulaşan hastalık riski taşıması ya da hastalığı taşıması,
- İmmün eksiklik,
- HIV (+) olma,
- Beslenme düzeninin kötü olması
HPV enfeksiyonundan korunmak için;
Doğum kontrol yöntemi olarak prezervatif gibi engelleyici ve koruyucu yöntemlerin görmezden gelinmemesi, Spermisid ismi verilen kremlerle doğum kontrolü sağlanması,
Tek eşliliğin tercih edilmesi HPV’den korunmak adına önemlidir.
Rahim ağzı kanseri riski, sigara kullanımı kadınlarda squamöz hücreli rahim kanseri riski arttıran bir etkendir. Bu risk sigara kullanımın süresi, miktarı ve yoğun sigara dumanına maruz kalma ile daha da artmaktadır. Hiç sigara içmeyen ve dumanına maruz kalmayan kadınlara göre, aktif ya da pasif içici kadınlar bu riski 3 kat daha fazla taşır.
Kimi vaka kontrollü çalışmalarda çeşitli besinlerin rahim ağzı kanseri riski üzerine ne gibi etkileri olduğu araştırılmıştır. Diyet içerikleri karoten, C vitamini, E vitamini ve folik asit açısından zengin olan kadınlarda rahim ağzı kanseri riski daha az görüldüğü istatistiki olarak kanıtlanmıştır.
Rahim ağzı kanseri riski, bunun yanında yapılan araştırmalarda A vitamininin az alınmasının riski arrtıran faktörler arasındadır. Yine bu çalışmalar ile beta-karoten seviyesinin rahim kanseri oranı ile ters orantılı olduğu fark edilmiştir. Fakat ağız yoluyla folik asit alımı yapılan iki tesadüfi çalışmada koruyucu etkinlik görülememiştir. A vitamininin HPV ile bağlantılı proliferasyonu engellediğini gösteren kanıtlı olmayan deneysel çalışmalar bulunmaktadır.
Rahim Ağzı Kanseri Riski
Risk faktörü, bir hastalık geliştirme ihtimalini arttıran olası bir etkendir. Risk etkenleri çevresel ve genetik olguların dışında, birçok rahim ağzı kanseri riski için iyi bilinen bir risk etkeni olan sigara içimi gibi belirli kişisel alışkanlıkları da içerisinde barındırabilir.
Ancak bu kısımında belirli bir hastalık için bir risk etkenine sahip olmanın o hastalığa kesinlikle yakalanılacağı anlamına gelmediğini unutmamak gerekir. Bu yalnızca diğer tüm koşullar eşit haldeyken, aynı risk etkenine sahip olmayan farklı birine nazaran hastalığa maruz kalma olasılığının daha fazla olduğunu gösteren bir durumdur. Rahim kanseri riski bakımından, HPV birinci olan rahim ağzı kaneseri riski etkenidir ve rahim kanseri HPV’ye yakalanmamış kadınlarda gelişmez.
Yaşlanma
Rahim ağzı kanseri riski için en önemli risk etkeni zaman yani, yaşlanmadır. Esasında, çoğu kanser tipi 65 yaş üzerindeki insanlarda kendini gösterir. Fakat, henüz çocuk yaşta sayılabilecek insanlard- da dahil olmak kaydıyla her yaştaki insanda kanser çeşitleri ortaya çıkabilir.
Birey, şu ana dek öğrenilmiş rahim kanseri etkenlerinden uzak durarak bir nebze de olsa kanserden kendini muhafaza edebilir. Yaşlanma haricinde, genlerde kanser gelişmesine yol açabilecek değişiklikler yaratabilen risk etkenleri aşağıda yazıldığı gibidir:
Rahim Ağzı Kanseri Riski
Tütün
Tütün kullanımı önlenebilir ölüm sebeplerinde başı çeken bir etkendir. Sigara gibi tütün ürünlerinin kullanılması ya da tütün ve tütün ürünlerinin dumanına maruz kalmak, kanser riskini başlı başına arttıran bir etkendir.
Hormonlar
Rahim ağzı kanseri riski, hormon tedavisi kadınlarda menopozla bağlantılı sorunların biraz da olsa hafifletilmesi için yaygın ve yoğun olarak uygulanan bir tedavi biçimidir. Ancak bu tedavinin meme kanserinin belli tipleri için riski artırabildiği yönünde çalışmalar mevcuttur.
Östrojen hormonunun farklı bir kimyasal formunu oluşturan
Rahim kanseri riski, dietilstilbestrol (DES), 1940–1971 seneleri arasında kimi hamile kadınlara uygulanmıştır. Hamilelik esnasında DES uygulanan kadınlarda meme kanseri gelişme riskinde hafif bir artış meydana gelebilir. Bu kadınların kızlarında da rahim ağzı kanserinin nadir görülen bir tipinin gelişme riskinde artış söz konusudur.
Rahim Ağzı Kanseri Riski
Beslenme Düzeni
Yetersiz beslenme, yeterli olmayan fiziksel aktivite ya da aşırı kilo
Beslenmesi yeterli olmayan, fiziksel aktivite düzeyi oldukça düşük ya da obezite sorunu olan yani, aşırı kilolu insanlarda belli kanserlerin riskinde gözle görülür bir artış meydana gelir. Misalen yapılan çalışmalarda, yağlı besinlerle beslenme düzenini sürdüren kişilerde kalın bağırsak, rahim ve prostat kanseri riskinin arttığı gösterilmiştir. Fiziksel aktivitenin yetersiz olması ve aşırı kilo, meme, kalın bağırsak, yemek borusu, böbrek ve rahim ağzı kanseri riski için risk etkenlerini oluşturur.
