Çikolata kisti kadınlarda doğurganlık çağında görülen yumurtalıkların iyi huylu bir tümörüdür. Rahim içini döşeyen ve hormona duyarlı olan endometrium dediğimiz doku yumurtalıklara yerleşir ve her adetle birlikte yumurtalık içine kanayarak çikolata kıvamında bir kitle oluşturur. Buna çikolata kisti diyoruz.
Çikolata kisti olan hastaların adet öncesi ve adet sırasında genellikle şiddetli ağrıları olur. Ayrıca cinsel ilişki ağrılı olabilir. Bazı hastalarda kısırlığın nedeni bu kistler olabilir. Tanısı ultrasonografi yapılarak konulur. CA-125 dediğimiz bir tümör belirteci de kanda bakılabilir. Her çikolata kistinde CA-125 yüksek olmayabilir.
Çikolata kistini küçülten bir tedavi yoktur. Kadın adet gördüğü sürece büyümeye devam eder. Büyümesini yavaşlatacak, ağrı varsa ağrıyı azaltacak bazı ilaçlar kullanılabilir. Bunlar progesteron ve doğum kontrol ilaçlarıdır. Hastaya adet gördürmeyecek şekilde doğum kontrol hapları ya da progesteron verilir.
Çikolata kistinin kesin tedavisi ameliyattır. Ameliyat kesinlikle laparoskopik yapılmalıdır. Yapışıklık daha az olmakta, varsa açılabilmektedir. Ayrıca ağrı ve kanama daha az olmaktadır. Hasta hastanede daha az kalmakta işine erken dönebilmektedir. Önemli bir avantajda kesinin olmamasıdır.
Çikolata kistinde hastanın şikayeti tedaviye cevap vermeyen ağrıysa ve ağrı yaşam kalitesini bozuyorsa tedavi büyüklüğüne bakmadan ameliyat olmalıdır. Ayrıca büyüklüğü 5 cm’nin üstüne çıktıysa yine ameliyat tercih edilebilir. Ameliyattan önce over rezervi (AMH) değerlendirilebilir. Hasta çocuk istiyor ve rezerv sınırda ise önce gebe kalması önerilir.
Çikolata kistinin kesin tedavisi ameliyattır. Ameliyatta ilk tercih laparoskopidir(kapalı ameliyat). Açık yapılan ameliyatta ciltte yara izi kalmakta, yapışıklık daha fazla olmaktadır. Ayrıca ağrı ve kanama daha fazla olmaktadır. Hasta hastaneden geç taburcu edilmekte ve çalışmaya geç başlamaktadır. Bu nedenlerle ameliyat kesinlikle laparoskopi ile yapılmalıdır. Ameliyatta koter az kullanılmalı, gerekirse kanamayı durdurmak için lapaorskopik dikiş kullanılmalıdır.
